KAPALI ALAN KORKUSU (KLOSTROFOBİ)
NEDİR?
Kişi kapalı veya kilitli ortamda bulunduğu esnada endişe ve tedirginlik yaşaması durumudur. Buna terimsel olarak ''Klostrofobi'' denmektedir. Bu durum kişinin hayatının büyük bir çoğunluğunda olumsuz düzeyde etkiler. Zaman içerisinde kişinin çevresine de olumsuz etkileri gözlenir. Bu korkuyu yaşayan kişiler duygu durumlarını kontrol etmekte zorlanır kimi zamanda kontrol edemez. Korkunun büyüklüğüne göre kişide oluşan tepkiler değişir.
Kişi bulunduğu ortamdan çıkamayacağını düşünür ve yoğun bir şekilde kaygılanır. Bulunduğu ortamdaki duvarlar sanki üzerine geliyormuşcasına yaşarlar. Bu da kişinin günlük yaşantısında maruz kaldığında hayat kalitesini düşürmektedir.
KAPALI ALAN KORKUSU (KLOSTROFOBİ)
NASIL OLUŞMAKTADIR ?
Bu durumun olası nedenlerini şöyle sıralayabiliriz. Aile bireylerinde kapalı alan (klostrofobi) korkusu olan kişiler, bu korkuya daha yatkın olabilmektedir. Ebeveynlerin kapalı alanda yaşadığı korku, endişe, panik gibi durumların çocuklarında da benzer korkuların oluşmasına neden olabilir. Çocukken veya yaşamın herhangi bir diliminde kilitli kalmak, bir yere sıkışmak, boğulma tehlikesi geçiren bireylerin ilerleyen dönemlerde kapalı alan korkusu yaşayabilir.
KAPALI ALAN (KLOSTROFOBİ)
KORKUSUNUN BELİRTİLERİ NELERDİR ?
Kapalı alan (klostrofobi) korkusu kişinin olumsuz düzeyde birtakım psikolojik ve fizyolojik etkiler oluşturduğu gözlenir. Bu belirtiler kişinin kaygı düzeyinin ne kadar olduğunu belirler. Yoğun bir şekilde kaygı durumunda sistemin sinyaller vererek panik atak haline dönüştürebilir.
Kapalı Alan (Klostrofobi) Korkusunun Psikolojik Belirtileri:
-
Kendini kötü hissetme
-
Kapalı alandan çıkamama korkusu
-
Hüzün
-
Boğulma – sıkışmışlık hissi
-
Duvarların üzerine gelme hissi
-
Bayılma korkusu
-
Panik hali
-
Öfkeli hissetme
Kapalı Alan (Klostrofobi) Korkusunun Fizyolojik Belirtileri:
-
Hızlı kalp atışı
-
Nefes daralması
-
Terleme
-
Titreme
-
Göğüs sıkışması ve ağrısı
-
El ve ayaklarda kitlenme
-
Ağızda kuruluk
-
Tuvalete gitme ihtiyacı
KAPALI ALAN (KLOSTROFOBİ) KORKUSU
HANGİ ORTAMLARDA AÇIĞA ÇIKAR ?
Kişiler günlük yaşantısında birbirinden farklı kapalı alanlarda bulunurlar. Bu hergün gittiğimiz çalışma alanları, ofisler, seyahat ettiğimiz araçlar, eğlence için gittiğimiz sinema salonları bunlardan başlıcalarıdır. Bu alanlar, kişinin kapalı alan korkusunun kimi zaman tetiklediği gözlenir. Çoğunlukla kapalı alan (klostrofobi) korkusu açığa çıkmaktadır.
-
Asansör
-
Kilitli odalar
-
Uçak
-
Metro ve tüneller
-
Bilgisayarlı Tomografi (BT), Manyetik Rezonans (MR) çekilen alanlar
-
İyi havalandırılmamış ve aydınlatılmamış dar – basık mekanlar
-
Kilitli araçlar
-
Döner kapılar
-
Kıyafet değişim kabinleri olarak karşımıza çıkar. Elbette daha farklı şekilde çeşitlilik gösterir.
KAPALI ALAN (KLOSTROFOBİ) KORKUSUNU NASIL YENERİM ?
Kapalı alan (klostrofobi) korkusunu yenmek isteyen bireylerin kendi içerisinde birtakım baş etme stratejiler geliştirdiği bilinmektedir. Bu stratejiler kişi için kısa vadede işe yarıyorken uzun vadede yaramamaktadır. Kişi için bir süre sonra dayanılmaz bir hale sokmaktadır. Bu yüzden korkunun ortadan kalkması için uzman bir psikologtan faydalanmak gerekmektedir. Bilişsel – Davranışçı Terapi (BDT) dediğimiz ekolle bu durum çözülmektedir. Korkunun kaynağının belirlenmesi ve bunlarla ilgili ev egzersizlerinin verilmesi, kişinin bu kaygıları nasıl kontrol ettiği öğretilmekte ve farkındalık sağlanmaktadır. Böylece kapalı alanlarda yaşanılan korku giderilmiş olur.
Bu durumun olduğu zamanlarda, çok geçmeden destek almak oldukça önemlidir.
Herkese sağlıklı günler dilerim.
Uzman Klinik Psikolog
Onur KÖK
